آزمایش BUN یا نیتروژن اوره خون چیست؟ کاربرد + تفسیر نتایج آزمایش

در بدن انسان، کلیه‌ها نقش حیاتی در تصفیه خون و دفع مواد زائد دارند. عملکرد درست این ارگان‌ها برای حفظ سلامت عمومی بدن ضروری است. یکی از آزمایش‌های بسیار مهم که می‌تواند عملکرد کلیه‌ها و وضعیت سلامت کلی بدن را ارزیابی کند، آزمایش BUN است. این آزمایش به ما کمک می‌کند تا از وجود مشکلات کلیوی، اختلالات متابولیک و بیماری‌های دیگر مطلع شویم. در این مقاله، به توضیح کامل آزمایش BUN، اهمیت آن، روش انجام این آزمایش و کاربردهای آزمایش نیتروژن اوره خون خواهیم پرداخت.

آزمایش BUN چیست؟

در میان انبوه اصطلاحات تخصصی که در برگه آزمایش خون دیده می‌شود، یکی از سوالات رایج این است که ” blood urea در آزمایش خون نشانه چیست؟ ” این عبارت به میزان اوره نیتروژن موجود در خون اشاره دارد و به عنوان یک شاخص مهم برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سطح اوره در خون، که محصول نهایی متابولیسم پروتئین‌ها در کبد است، به طور معمول توسط کلیه‌های سالم از خون فیلتر شده و از طریق ادرار دفع می‌شود. بنابراین، تغییرات در سطح blood urea می‌تواند هشداری برای وجود مشکلات کلیوی یا سایر شرایط پزشکی باشد که بر عملکرد کلیه‌ها تاثیر می‌گذارند.

رزرو نوبت آنالیز کامل بدن در شعبه شیراز

آزمایش BUN مخفف عبارت Blood Urea Nitrogen به معنای نیتروژن اوره خون است. این آزمایش میزان نیتروژن موجود در اوره خون را اندازه‌گیری می‌کند. اوره یک محصول زائد است که از تجزیه پروتئین‌ها در کبد به وجود می‌آید و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. بنابراین، با اندازه‌گیری میزان اوره در خون، می‌توانیم اطلاعات مفیدی در مورد عملکرد کلیه‌ها به دست آوریم.

برای انجام آزمایش BUN ، لازم است نمونه خون از بیمار گرفته شود. در این فرآیند، متخصص آزمایشگاه ابتدا یک تورنیکت (باند کشی) را به دور بازوی شما می‌بندد. سپس، ناحیه مورد نظر را با مواد ضدعفونی‌کننده تمیز می‌کند. در مرحله بعد، با استفاده از یک سوزن مخصوص (سرنگ)، وارد رگ شده و مقدار مورد نیاز خون را جمع‌آوری می‌کند. پس از اتمام خون‌گیری و خارج کردن سوزن، برای پیشگیری از هرگونه عفونت احتمالی، یک پنبه آغشته به الکل را بر روی محل قرار می‌دهد. در نهایت، نمونه خون جمع‌آوری شده به یک لوله آزمایش منتقل شده و برای انجام آزمایش‌های مربوطه به بخش آزمایشگاه ارسال می‌گردد.

شایان ذکر است که پس از خون‌گیری، ممکن است در محل نمونه‌برداری کمی کبودی مشاهده نمایید که جای نگرانی نیست. با وارد آوردن فشار ملایم و مداوم با پنبه بر روی محل خروج سوزن برای چند دقیقه، می‌توانید به کاهش میزان کبودی کمک کنید.

در برخی موارد، آزمایش BUN CR نیز ممکن است انجام شود که به معنی مقایسه آزمایش BUN با میزان کراتینین خون است تا پزشک بتواند به صورت دقیق‌تر عملکرد کلیه‌ها را ارزیابی کند.

آمادگی‌های لازم برای انجام آزمایش BUN

• حداقل ۸ ساعت قبل از انجام آزمایش از خوردن و آشامیدن (به جز آب در صورت نیاز) خودداری کنید و ناشتا باشید.
• دو تا سه روز پیش از آزمایش، از مصرف بیش از حد گوشت پرهیز نمایید.
• لیست تمامی داروهای مصرفی خود، شامل داروهای تجویزی و غیرتجویزی، مکمل‌ها و داروهای گیاهی را به پزشک اطلاع دهید. این امر به این دلیل اهمیت دارد که برخی داروها می‌توانند به طور مستقیم بر نتایج آزمایش BUN تأثیر بگذارند. برای مثال، داروهایی مانند کلرامفنیکل و استرپتومایسین ممکن است سطح BUN را کاهش دهند، در حالی که برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مدر (دیورتیک‌ها) می‌توانند آن را افزایش دهند.

مقدار نرمال BUN در آزمایش خون

مقدار نرمال BUN در آزمایش خون بستگی به سن و جنس فرد دارد و به طور معمول به شرح زیر است:

• نوزادان ۱ تا ۷ روز: ۳ – ۱۲ mg/dL

• کودکان و نوجوانان: ۵ – ۱۸ mg/dL

• نوجوانان ۱۴ تا ۱۹ سال: ۸.۴ – ۲۱ mg/dL

• بزرگسالان ۲۰ تا ۵۰ سال: ۷ – ۲۱ mg/dL

• بزرگسالان بالای ۵۱ سال: ۷ – ۲۰ mg/dL

مقادیر نرمال BUN (Blood Urea Nitrogen) در افراد مختلف بسته به سن آن‌ها، تغییر می‌کند. به طور معمول، بازه مرجع برای سطح BUN در بزرگسالان بین ۷ تا ۲۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر در نظر گرفته می‌شود.

در نوزادان، این میزان معمولاً پایین‌تر بوده و در محدوده تقریبی ۳ تا ۱۲ میلی‌گرم در دسی‌لیتر قرار دارد. با رشد کودک و رسیدن به دوران کودکی و نوجوانی، سطح BUN نیز تغییر می‌کند و معمولاً در بازه ۵ تا ۱۸ میلی‌گرم در دسی‌لیتر متغیر خواهد بود.

در صورتی که سطح BUN در آزمایش خون خارج از این محدوده باشد، می‌تواند نشان‌دهنده وجود اختلالات در عملکرد کلیه‌ها یا سایر ارگان‌ها باشد. کم بودن BUN در آزمایش خون نیز ممکن است نشان‌دهنده مشکلات کبدی یا سوء تغذیه باشد.

لازم به ذکر است که این مقادیر، بازه‌های مرجع کلی هستند و ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش‌های مورد استفاده، اندکی تفاوت داشته باشند. همچنین، تفسیر نتایج آزمایش BUN باید همیشه توسط پزشک و در کنار سایر یافته‌های بالینی و آزمایشگاهی صورت گیرد. عوامل دیگری مانند رژیم غذایی، سطح هیدراتاسیون بدن و برخی داروها نیز می‌توانند بر سطح BUN تأثیر بگذارند.

تفسیر نتایج آزمایش BUN و اهمیت آن

تفسیر نتایج آزمایش BUN باید با توجه به شرایط بالینی بیمار انجام شود. اگر بالا بودن BUN در آزمایش خون مشاهده شود، ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکلاتی مانند نارسایی کلیوی، کم‌آبی بدن، سوختگی شدید یا انسداد مجاری ادراری باشد. از طرف دیگر، کم بودن BUN در آزمایش خون می‌تواند به مشکلات کبدی، سوء تغذیه یا نارسایی قلبی اشاره داشته باشد.

 برای تفسیر دقیق نتایج آزمایش نیتروژن اوره خون ، پزشکان معمولاً نتایج سایر آزمایش‌ها مانند آزمایش کراتینین و گلوکز را نیز بررسی می‌کنند. این کار به آنها کمک می‌کند تا دلایل اصلی بالا یا پایین بودن BUN را تشخیص دهند.

علائم بالا بودن bun

بالا بودن سطح BUN در خون اغلب نشان دهنده این است که کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند. با این حال، در مراحل اولیه بیماری کلیوی، ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. در مراحل پیشرفته‌تر، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:

• تغییرات در دفع ادرار: تکرر ادرار، به خصوص در شب (nocturia)، کاهش حجم ادرار، یا احساس فوریت در دفع ادرار.
• تغییر در ظاهر ادرار: ادرار کف آلود، وجود خون در ادرار، یا تیره شدن رنگ ادرار.
• خستگی و ضعف: احساس خستگی و کمبود انرژی غیرمعمول.
• تورم: تورم در دست‌ها، پاها، مچ پا یا صورت به دلیل احتباس مایعات.
• خارش: خارش مداوم پوست.
• گرفتگی عضلات: اسپاسم و گرفتگی عضلات.
• مشکلات خواب: بی‌خوابی یا بدخوابی.
• کاهش اشتها و تهوع: احساس تهوع و از دست دادن اشتها.
• مشکل در تمرکز: اختلال در حافظه و تمرکز.
• در موارد شدید، ممکن است علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، و تشنج نیز رخ دهد.

مهم است توجه داشته باشید که این علائم می‌توانند ناشی از شرایط پزشکی دیگری نیز باشند و برای تشخیص دقیق، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم ضروری است.

علائم پایین بودن bun

پایین بودن سطح BUN به اندازه بالا بودن آن شایع نیست و معمولاً نگرانی کمتری ایجاد می‌کند. با این حال، در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای باشد. علائم مستقیمی برای پایین بودن BUN وجود ندارد، اما شرایطی که منجر به آن می‌شوند ممکن است علائم خاص خود را داشته باشند. برخی از علل پایین بودن BUN عبارتند از:

• بیماری‌های کبدی: کاهش توانایی کبد در تولید اوره. علائم بیماری کبدی می‌تواند شامل زردی (یرقان)، خستگی، درد شکم، تورم و تغییر در رنگ ادرار و مدفوع باشد.
• سوء تغذیه: کمبود پروتئین در رژیم غذایی می‌تواند منجر به کاهش تولید اوره شود. علائم سوء تغذیه می‌تواند شامل کاهش وزن، ضعف عضلانی، خستگی و مشکلات پوستی و مو باشد.
• پرآبی (Overhydration): مصرف بیش از حد مایعات می‌تواند باعث رقیق شدن خون و در نتیجه کاهش سطح BUN شود. علائم پرآبی می‌تواند شامل تهوع، سردرد، گیجی و تورم باشد.
• بارداری: در دوران بارداری، به دلیل افزایش حجم خون، ممکن است سطح BUN کمی پایین‌تر از حد معمول باشد. این معمولاً طبیعی است.
• برخی داروها: برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها و تتراسایکلین‌ها می‌توانند سطح BUN را کاهش دهند.

از آنجایی که پایین بودن BUN معمولاً علائم مستقیمی ندارد، تشخیص آن اغلب از طریق آزمایش خون و در کنار بررسی سایر شاخص‌های سلامتی صورت می‌گیرد. در صورت پایین بودن غیرمعمول سطح BUN، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری را برای تعیین علت زمینه‌ای توصیه کند.

سوالات متداول

آزمایش BUN چیست و چه کاربردهایی دارد؟

در دنیای پزشکی و آزمایش‌های تشخیصی، اصطلاحات و اختصارات متعددی وجود دارند که ممکن است برای افراد غیرمتخصص گیج‌کننده باشند. یکی از این اصطلاحات رایج که اغلب در برگه نتایج آزمایش خون دیده می‌شود، BUN است. سوالی که برای بسیاری پیش می‌آید این است که Bun در آزمایش خون چیست ؟

آزمایش BUN کی از روش‌های اساسی در سنجش سلامت کلیه‌هاست. کلیه‌ها وظیفه دارند که مواد زائد مانند اوره را از خون تصفیه کرده و آن را از طریق ادرار دفع کنند. هنگامی که عملکرد کلیه‌ها مختل می‌شود، این فرآیند فیلتر کردن به درستی انجام نمی‌شود و سطح BUN در آزمایش خون افزایش می‌یابد.

برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت کلیه‌ها، پزشکان از آزمایش BUN در کنار سایر آزمایش‌ها مانند آزمایش نیتروژن اوره خون و آزمایش کراتینین استفاده می‌کنند تا بتوانند یک ارزیابی جامع از عملکرد کلیه‌ها داشته باشند.

چگونه نتایج آزمایش نیتروژن اوره خون را تفسیر کنیم؟

تفسیر سطح نیتروژن اوره خون (BUN) در آزمایش خون باید توسط یک متخصص صورت گیرد. در صورتی که نتایج در محدوده نرمال نباشند، پزشک معالج با در نظر گرفتن عواملی همچون سن بیمار، بیماری‌های زمینه‌ای، داروهای مصرفی و سایر شرایط مرتبط، نتیجه آزمایش را ارزیابی خواهد کرد. افزایش سطح BUN در تفسیر آزمایش می‌تواند حاکی از آسیب‌های کلیوی باشد.

آزمایش BUN برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

آزمایش BUN عمدتاً برای تشخیص و ارزیابی عملکرد کلیه استفاده می‌شود. سطح غیرطبیعی آن می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های کلیوی حاد و مزمن، آسیب کلیوی، کاهش جریان خون به کلیه‌ها، انسداد در دستگاه ادراری و همچنین کم آبی بدن باشد.

همچنین ممکن است در تشخیص و ارزیابی برخی شرایط دیگر مانند نارسایی قلبی، خونریزی دستگاه گوارش و مشکلات کبدی نیز کمک کند.

آیا آزمایش bun نیاز به ناشتایی دارد ؟

اگر فقط آزمایش اوره خون برای شما تجویز شده است، نیازی به ناشتا بودن نیست و می‌توانید قبل از آزمایش غذا و مایعات مصرف کنید. اما در صورتی که همراه با آزمایش اوره، آزمایش‌های خون دیگری نیز برای شما درخواست شده باشد، ممکن است لازم باشد چند ساعت قبل از آزمایش خون ناشتا باشید یا دستورالعمل‌های خاصی را رعایت کنید. بنابراین، قبل از مراجعه به آزمایشگاه برای انجام این آزمایش، حتماً از طریق تماس تلفنی اطلاعات لازم را کسب کنید.

آزمایش bun خون است یا ادرار ؟

آزمایش BUN (Blood Urea Nitrogen) یک آزمایش خون است و نه یک آزمایش ادرار. این آزمایش به منظور ارزیابی عملکرد کلیه‌های شما انجام می‌شود.

سطح نیتروژن اوره در خون یکی از چندین شاخصی است که پزشکان برای بررسی سلامت کلیه‌ها از آن استفاده می‌کنند. اوره یک محصول زائد است که در کبد تولید شده و سپس از طریق جریان خون به کلیه‌ها منتقل می‌شود. کلیه‌های سالم اوره را از خون فیلتر کرده و از طریق ادرار از بدن خارج می‌کنند.

آزمایش BUN یک روش ساده و نسبتاً سریع است. برای انجام آن، یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مقدار کمی خون را از ورید بازوی شما می‌گیرد. این نمونه خون سپس برای اندازه‌گیری میزان نیتروژن اوره در آن به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. نتایج این آزمایش می‌تواند به پزشک در تشخیص یا نظارت بر مشکلات کلیوی کمک کند.

چکاپ سلامتی و بررسی جامع بدن با دستگاه BIT در مجموعه چکاپ سلامتی

برای اطمینان از عملکرد صحیح کلیه‌ها و سایر ارگان‌های بدن، داشتن یک بررسی جامع و دقیق از وضعیت سلامتی ضروری است. مجموعه چکاپ سلامتی با استفاده از دستگاه پیشرفته BIT، یکی از بهترین و مدرن‌ترین روش‌ها را برای ارزیابی سلامت بدن ارائه می‌دهد. این دستگاه از امواج الکترومغناطیسی طبیعی برای تحلیل تمامی ارگان‌ها و سیستم‌های بدن استفاده می‌کند و به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را پیش از بروز علائم بالینی شناسایی کنند.

دستگاه BIT: ارزیابی جامع تمام ارگان‌ها و سیستم‌های بدن

دستگاه BIT تنها به بررسی عملکرد کلیه‌ها محدود نمی‌شود، بلکه بررسی دقیق تمامی ارگان‌ها و سیستم‌های بدن را پوشش می‌دهد. این دستگاه با استفاده از امواج الکترومغناطیسی طبیعی، قادر است تا وضعیت سلامت تمامی ارگان‌ها از جمله کلیه‌ها، کبد، قلب، ریه‌ها، معده و سیستم عصبی را تحلیل کرده و مشکلات بالقوه را پیش از بروز علائم جدی شناسایی کند. این بررسی جامع به پزشکان این امکان را می‌دهد که نه تنها وضعیت کلیه‌ها، بلکه سایر ارگان‌های بدن شما را نیز تحت نظر بگیرند و تشخیص دقیقی از وضعیت کلی سلامت شما داشته باشند.

چرا دستگاه BIT برای کلیه‌ها مهم است؟

در کنار آزمایش‌های روتین مانند آزمایش BUN که تنها نیتروژن اوره خون را اندازه‌گیری کرده و به‌طور خاص عملکرد کلیه‌ها را بررسی می‌کند، دستگاه BIT به‌طور عمیق‌تری به بررسی کلیه‌ها و دیگر ارگان‌ها می‌پردازد. به این ترتیب، شما می‌توانید از وضعیت دقیق کلیه‌ها و سایر ارگان‌های بدن خود آگاه شوید و مشکلات بالقوه را قبل از بروز علائم جدی شناسایی کنید. این دستگاه در شناسایی مشکلات کلیوی، همچنین اختلالات گوارشی، هورمونی و حتی مشکلات روانی بسیار مؤثر است.

مزایای استفاده از دستگاه BIT در بررسی کلیه‌ها و بدن:

دستگاه BIT با استفاده از امواج الکترومغناطیسی به‌طور هم‌زمان تمامی سیستم‌ها و ارگان‌ها از جمله کلیه‌ها را ارزیابی می‌کند. برخلاف آزمایش‌های سنتی که فقط به بخشی از عملکرد کلیه‌ها می‌پردازند، این دستگاه وضعیت کلی بدن را مورد بررسی قرار می‌دهد و به پزشکان این امکان را می‌دهد تا مشکلات را پیش از بروز علائم بالینی شناسایی کنند. با این روش، پزشک می‌تواند نه تنها وضعیت کلیه‌ها بلکه عملکرد سایر ارگان‌ها را بررسی کرده و راهکارهای درمانی مناسب‌تری ارائه دهد.

آنالیز کامل بدن: از کلیه‌ها تا سایر ارگان‌ها

یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد دستگاه BIT این است که می‌تواند از نظر سلامت تمام بدن، نه فقط کلیه‌ها، ارزیابی کاملی انجام دهد. این دستگاه ارگان‌هایی مانند کبد، ریه‌ها، قلب، سیستم گوارشی، سیستم عصبی و حتی وضعیت هورمونی و روانی فرد را تحلیل کرده و ۶۸ مورد مختلف را با اولویت‌های بالاتر گزارش می‌دهد. بنابراین، در کنار بررسی وضعیت کلیه‌ها، پزشکان می‌توانند به‌طور جامع‌تری وضعیت سلامت شما را بررسی کرده و هرگونه اختلالی که در بدن شما وجود داشته باشد را شناسایی کنند.

چرا باید از دستگاه BIT برای ارزیابی تمام بدن استفاده کنید؟

دستگاه BIT به دلیل آنکه می‌تواند وضعیت کلیه‌ها را در کنار سایر ارگان‌ها به‌طور دقیق بررسی کند، ابزار بسیار مؤثری برای افرادی است که می‌خواهند از سلامت کلی بدن خود آگاه شوند. این دستگاه بدون نیاز به خون‌گیری، تزریق یا استفاده از اشعه‌های مضر، به‌طور سریع و بدون درد تمام ارگان‌های بدن را بررسی کرده و به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را پیش از بروز علائم بالینی شناسایی کنند. این روش، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای ارزیابی سلامت کلی بدن و شناسایی مشکلات بالقوه در هر نقطه از بدن است.

چکاپ سلامتی و ارزیابی جامع با دستگاه BIT: سلامت کلیه‌ها و بیشتر از آن

مجموعه چکاپ سلامتی با استفاده از دستگاه BIT، بررسی‌هایی جامع و کامل از وضعیت کلیه‌ها و سایر ارگان‌های بدن انجام می‌دهد. این دستگاه نه تنها می‌تواند مشکلات کلیوی، بلکه اختلالات در سایر ارگان‌ها مانند کبد، قلب، ریه‌ها و سیستم گوارشی را نیز شناسایی کند. به همین دلیل، این روش یک ابزار حیاتی برای افرادی است که می‌خواهند از وضعیت سلامت عمومی بدن خود به‌طور دقیق آگاه شوند و مشکلاتی که ممکن است در آینده به‌طور جدی‌تر بروز پیدا کنند را شناسایی کنند.

هزینه و نحوه رزرو نوبت

هزینه آنالیز سلامت کامل با دستگاه BIT، ۵.۵ میلیون تومان به همراه ۲۳۰ هزار تومان برای ویزیت پزشک است. شما می‌توانید با پرداخت ۲ میلیون تومان بیعانه، نوبت خود را رزرو کرده و از این روش پیشرفته برای ارزیابی سلامت کلیه‌ها و سایر ارگان‌های بدن خود بهره‌مند شوید.

رزرو نوبت از مجموعه چکاپ سلامتی ( کلیک کنید )

نحوه انجام آنالیز با دستگاه BIT

پس از رزرو نوبت، شما به مجموعه چکاپ سلامتی مراجعه کرده و پس از تکمیل فرم پذیرش و بررسی شرایط انجام تست، به اتاق آنالیز هدایت می‌شوید. در این مرحله، فرد به‌راحتی روی تخت دراز کشیده و دستگاه با چهار رابط به مچ دست و پا وصل می‌شود. این آنالیز بدون درد و به‌صورت سریع انجام می‌شود و پزشک حاضر در مجموعه نتیجه آن را بررسی کرده و اختلالات موجود را برای شما توضیح می‌دهد.

پزشکان متخصص و تیم درمانی حرفه‌ای

چندین پزشک متخصص در مجموعه چکاپ سلامتی حضور دارند که از جمله آن‌ها دکتر حسین رضائیان و دکتر مریم اجله هستند. این پزشکان، که دوره‌های تکمیلی دستگاه BIT را در کشور مبدا یعنی آلمان گذرانده‌اند، با تجربه و دانش خود آماده هستند تا نتایج آنالیز شما را بررسی کرده و برنامه درمانی مناسبی ارائه دهند.

برای رزرو نوبت، کافی است روی دکمه رزرو نوبت در سایت کلیک کنید و زمان‌های خالی را مشاهده کرده و روند رزرو را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید. این امکان به شما کمک می‌کند تا از خدمات پیشرفته مجموعه چکاپ سلامتی بهره‌مند شوید و سلامت کلیه‌ها و تمامی ارگان‌های بدن خود را به‌طور جامع ارزیابی کنید.

بیشتر بخوانید : معرفی دستگاه‌های چکاپ BIT و کاربردهای آن‌ها